معرفی اجمالی پارکهای علم و فناوری:
پاركهای علم وفناوری به عنوان بخشي از زير ساخت نوآوري در كشورها، علاوه بر این که محیطی مناسب برای توسعه کسب و کارهای دانشبنیان هستند، تأثیر مهمی نیز بر رقابتپذیری اقتصادی کشورها دارند. پارکها با اسامی مختلف مانند پارک علمی، پارک فناوری، تکنوپولیس، پارک تحقیقاتی، پارک صنعتی، منطقه نوآوری و دیگر نامها، ابزار سیاستهایی هستند که هدف عمومی آنها تسهیل و بهبود همکاری و انتقال فناوری، به ویژه بین بنگاههای اقتصادی و پدیدآورندگان دانش مانند دانشگاهها و نهادهای پژوهشی است.
پارکهای علم وفناوری با هدف سازماندهی محیط مناسب برای خلق و توسعۀ شرکتهای مبتنی بر فناوری، از طریق گرد هم آوردن نهادهای تحقیقاتی، دولت و شرکتهای خصوصی ایجاد شدهاند. تعامل میان این نهادها، سبب توسعۀ نوآوری و فعالیتهای فناورانه میشود؛ زیرا انتقال دانش را تسهیل و همافزایی میان فرآیندها را تحریک کرده و موجب افزایش کارآیی فعالیتها میگردد. پارکهای علم و فناوری معمولاً در مناطقی نزدیک به دانشگاه و مراکز تحقیقاتی ایجاد میشوند و سرمایهگذاری در زیرساخت را برای جذب متقاضیان با کیفیت ارتقا میدهند. امکان سازماندهی محیطی که فعالیتهای اقتصادی را ارتقا دهد، مشاغل مناسبی خلق کند و بهینهسازی حوزهها را از طریق تأمین مالی شرکتهای فناورمحور فراهم کند، موجب گسترش استفاده از پارکهای علم وفناوری به عنوان ابزار سیاستی دولتی در همه جای جهان شده است. پارکهای علم و فناوری با تسریع انتشار دانش، آن را در اختیار کارآفرینان و بنگاهها قرار میدهند تا آنان، دانش انتشار یافته را برای افزایش ثروت در جامعه به کار گیرند. این پارکها، بخشی از نظام نوآوری ملی،منطقهای هستند که مدل توسعۀ آنها معمولاً بر عناصری نظیر تمرکز بر صنایع دارای فناوری پیشرفته، ایجاد تعالی پژوهشی، تشویق شرکتهای زایشی و جذب شرکتهای جهانی پایهریزی میشود؛ همچنین پارکهای علم و فناوری به عنوان مسیری برای اتصال جریان نوآوری از دانشگاه و آزمایشگاه به بازار، دیده میشوند. هدف این پارکها بهرهگیری از توان آموزش و تحقیق برای ایجاد شغلهای جدید، صنایع جدید و راهکارهایی برای مشکلات قدیمی است.
باید توجه داشت که برخلاف مدلهای خطی، رويكرد نظاممند، يكي از اساسيترين موضوعات در مقولۀ مطالعات نوآوري است. در نظریهها و مدلهای اولیه، فرآیند نوآوری به صورت خطی دیده شده است؛ بنابراین نوآوری، محصول مستقیم پژوهش علمی یا تقاضای بازار در نظر گرفته میشد؛ اما توسعۀ مفهوم نظامهای نوآوری به مشاهدۀ نوآوری در فضایی گستردهتر منجر شد که در آن تأمینکنندگان، مشتریان، نهادهای تنظیمی و سازمانهای آموزشی و پژوهشی و بنگاههای اقتصادی، اساسیترین بازیگران محسوب میشوند. به بیان دیگر، بسته اصلی فرآیند نوآوری، به صورت شبکهای پیچیده از تعاملات در نظر گرفته میشود که در بستری نهادی شکل میگیرد؛ بنابراین نوآوری و توسعۀ فناوری در شرایط حاضر، بیشتر نتیجۀ همکاریهای مشترک بین بخشهای علمی، تجاری و نهادی است تا نتیجۀ فعالیت انفرادی محققان. از سوی دیگر نوآوري و توسعۀ فناوری نميتواند صرفاً برحسب تصميمگيريهاي مستقل در سطح بنگاه درك شود؛ بلكه شامل تعاملهاي پيچيده بين بنگاه و محيط فعالیت آن است. از این دیدگاه پارك علم و فناوري نیز در يك تعريف كلي، بوم سامانهای است دربرگیرندۀ مراكزي كه در آن عناصر اصلي درگير در نظام نوآوري، شامل شركتهاي خدمات مهندسي، مراكز پژوهشي دانشگاهي و خصوصي و صنايع كوچك و متوسط متكي به فناوري پيشرفته و شركتهاي خدماتي، در مكاني مناسب براي نوآوری، توسعه و انتقال فناوري گرد آمدهاند. انجمن بینالمللی پارکها در سال ۲۰۰۲، پارک علم وفناوری را به این صورت تعریف کرده است: پارک علمي، سازماني است که به وسيلۀ متخصصان حرفهاي اداره ميشود و هدف اصلي آن افزايش ثروت در جامعه از راه تشويق و ارتقای فرهنگ نوآوري و افزايش قدرت رقابت در ميان شرکتها و مؤسساتي است که متکي بر علم و دانش در محيط پارک فعاليت ميکنند. براي دستيابي به اين هدف هر پارک علمي با ايجاد انگيزش و مديريت جريان دانش و فناوري در ميان دانشگاهها، مراکز تحقيق و توسعه، شرکتهاي خصوصي و بازار، ايجاد و رشد شرکتهاي متکي بر نوآوري را از طريق مراکز رشد و فرآيندهاي زايشي تسهيل ميکند. پارکهاي علمي همچنين خدماتي با ارزش افزوده بالا و فضاهاي کاري و تأسيسات مناسب و کيفي به مؤسسات مستقر در پارک ارائه ميکنند؛ ازهمینرو ميتوان گفت پارك علم و فناوري سه نوع فعاليت عمده را انجام ميدهد:
مديريت جريان دانش و فناوري بين مؤسسات توليدكننده و مصرفكننده؛
تسهيلِ ايجاد و رشد شركتهاي نوپاي متكي بر نوآوري با استفاده از سازوکار مراكز رشد و فرآيندهاي زايشي؛
ارائه خدمات به شركتهاي مستقر در پارك.
حاصل اين فعاليتها، ارتقا و تشويق فرهنگ نوآوري، و افزايش قدرت رقابت است كه به نوبۀ خود به هدف اصلي رشد اقتصادي، يعني افزايش ثروت در جامعه منجر ميشود.
معرفی پارک علم و فناوری فارس:
پارک علم و فناوری فارس در شهریور ماه ١٣٨١ با استناد به مصوبۀ شورای عالی گسترش آموزش عالی، به منظور ایجاد زیر ساختهای مناسب، برای توسعۀ فناوری تشکیل و فعالیت خود را آغاز کرد.
رسالت راهبردى پارك علم و فناورى فارس، کارآفرینى و توسعۀ فناورى، به ویژه توسط فارغالتحصیلان دانشگاهها از طریق ایجاد شرکتهاى کوچک و متوسط و حمایت ازآنها تا تجارى کردن نوآورىها است. پارك علم و فناورى فارس با سه مرکز رشد تخصصى، یک مر کز رشد فناورى جامع، هفت مرکز رشد اقمارى و نوآورى و صندوق غیر دولتى پژوهش وفناورى فارس، تلاش دارد تا محیطى مناسب براى استقرار و حضور حرفهاى شرکتهاى فناور، شرکتهاى کوچک و متوسط، واحدهاى تحقیق وتوسعۀ صنایع و مؤسسات پژوهشى تامین کند. پارك علم و فناورى فارس مطابق با ماموریت خود، سعى در ایجاد فرصت هاى شغلى براى فارغ التحصیلان، فرصت هاى مشاوره اى براى اعضاى هیئت علمى دانشگاهها، استفاده از امکانات آزمایشگاهى، مشاوره، آموزش و رشد مؤسسات مستقر در پارك و فراهم کردن فرصت کارآموزى براى دانشجویان دارد.
چشمانداز:
زیستبوم فعالیتهای دانشبنیان و کانونی سرآمد در نوآوری و توسعۀ فناوری، با جایگاه اول در تولید و صادرات محصولات دانشبنیان جنوب کشور، دارای برند ارزشمند ملی، منطقهای و بینالمللی و یکی از دو پارک برتر کشور.
اهداف:
دستیابی به زیرساختهای مطلوب، برای جذب شرکتهای دارای فناوری ملی و بینالمللی، واحدهای تحقیق و توسعه و بخشهای پژوهشی کاربردی؛
فراهم نمودن شرایط برای دستیابی و بهرهمندی واحدهای فناور از دانش و فناوری روز دنیا؛
تحقق مؤثر زنجیرۀ ایده تا محصول، تجاری سازی یافتههای پژوهشی و کمک به شکلگیری و رشد شرکتهای نوپای نوآور و فناور، متناسب با نیازها و توانمندیهای منطقهای؛
بسترسازي جهت ايجاد فرصتهاي شغلي مناسب برای دانشآموختگان دانشگاهي در زمينههاي فناوري، ايجاد زمينۀ كارآفريني و حمايت از نوآوري و خلاقيت؛
خلق و توسعه و زمینهسازی انتشار فناوریهای نوین مبتنی بر مزیتهای منطقهای؛
ایفای نقش مؤثر در نظام ملی و منطقهای نوآوری؛
ایفای نقش موثر در فرایند خلق ثروت و توسعه منطقهای مبتنی بر فناوری.
مأموریت:
پارک علم وفناوری استان فارس با بهرهمندی از کارکنان متخصص، ماهر و با انگیزه و با استفاده از امکانات سختافزاری و نرمافزاری، و با تأکید بر کرامت انسانی، حقوق مالکیت فکری، اخلاق حرفهای، خلاقیت، نوآوری و یادگیری، مشارکت و کار تیمی به عنوان اصلیترین نهاد توسعۀ فناوری در استان و جنوب کشور فعالیت میکند.
این پارک به فراهم کردن بستر و زمینۀ لازم برای انسجام کارکردی، شبکهسازی، ایجاد انگیزش و مدیریت جریان دانش و فناوری در میان دانشگاهها، مراکز تحقیق و توسعه، شرکتهای خصوصی و بازار، به منظور توسعۀ فناوری به ویژه فناوریهای نوین میپردازد.
این پارک از طریق مراکز رشد و فرایندهای زایشی، ایجاد و رشد شرکتهای متکی بر نوآوری و فناوری متشکل از سرمایههای انسانی ماهر و کارامد، را تسهیل میکند.
این پارک زمینۀ مناسب برای تکمیل زنجیرۀ تبدیل ایده به محصول، تجاریسازی یافتههای پژوهشی، تبدیل دانش به ثروت و اشتغال دانشآموختگان را فراهم میکند.